“गोरबोली भाषा एक ऐतिहासीक संदर्भ”

‘ वाते मुंगा मोलारी ‘

भीमणीपुत्र

” गोर बोलीभाषा एक ऐतिहासिक संदर्भ”-

” तार सरिक छप्पन छलेगै”
‘ तार सरिक छप्पन चलेगे’!गोर बोलीभाषा व्यवहारे माइरे ये वाक्येनं ऐतिहासिक संदर्भ छ.गोर बोलीभाषा व्यवहार इ इतिहास,भूगोल, संस्कृतीरो संदर्भ लेन हुबो छ. गोर बोलीभाषा व्यवहारे माइर ” छप्पन ” ये रुढ शब्देलारं भाषारो एक इतिहास हुबो छ. भाषारो इ इतिहास लढाइरे माध्यमे माइती गोरमाटी आजेताणू गोकन रकाडमेलो छ. गोर बोलीभाषा इ छप्पन भाषा भगिनीरे प्रवासे माइर एक सोबतण छ.

बोलीभाषार संदर्भेमं डाॅ. रामचंद्र देखणेर केणो छ क, ” आजही कोकणी, मालवणी, गोरमाटी, अहिराणी, आगरी, बाणकोटी, संगमेश्वरी, तरवडी, पावरी, वर्हाडी, कोया, पुवारी या सारख्या अनेक बोलीभाषा अस्तित्वात आहेत. आजही महाराष्ट्रात 53  बोलीभाषा अस्तित्वात आहेत.डाॅ. देवी यांच्या विधानाला पुष्टी देणारा नामदेवांचा एक अभंग आहे, तो ज्ञानेश्वरीचा मोठेपणा सांगणारा आहे.
‘ ज्ञानराज माझी योग्यांची माऊली

जेणे निगमवल्ली प्रगट केली !

छप्पन्न भाषेचा केलासे गौरव

भवार्णवी नाव उभारिली!
ज्ञानेश्वर महाराज बी  56 भाषानं ज्ञानेश्वरीमं स्थान देमेलो छ.” तार सरिक 56 चलेगे!” कतो 56 भाषिक लोक गणेनं म देखमेलो छू. हानू आरथ ये भाषा व्यवहारेनं अभिप्रेत छ.

ज्ञानेश्वर महाराजेर आंगड्या उत्तर भारते माइर 57 भाषामं बी गोर बोलीभाषानं प्रतिष्ठा रं. जना भाषा अन बोली इ भेद कोनी रं. गोर बोलीभाषानं लिपी छेनी ; तरी पण वाड;मय दृष्ट्या गोर बोलीभाषा सेती श्रीमंत अन संपन्न छ. लिपी छ जेनं भाषा केयेरो इ थोतांड छ. इंग्रजी भाषान कत लिपी छ? समृद्ध लोक साहित्येर परंपरा जोपासेवाळ गोर बोलीभाषा इ लिपी छेनी करन संविधान हक्केती वंचित रेणू इगोर बोलीभाषारो दुर्दैव्य क, प्रचंड संख्यायुक्त बोलीभाषिक गोरमाटीरो दुबळोपणो?????

700 वर्षेर आंगड्या “चंद कवीर रासा काव्येर” भाषा इ 56 भाषायुक्त रं; जेनं अभ्यासक ” चारण भाषा” कचं. ये चारणी भाषामं गोर बोलीभाषा माइर वणान शब्द आमेले छ. ” बुजाडगे जे बळदेनं होटो लान खाडूमं भेळेर इ कसब जेर कन छ; ऊ गोरमाटी! ” आसे आरथेर जो चरण ‘ चांद कवीर काव्येम ‘ आमेले छ, ओमं गोर बोलीभाषा शब्देर समावेश छ.

उद:–
” चालतो बळद खाडूमं लेलं

वह गोर का लडका

मार काचळी काढ काचळी

चाले खडका खडका..!”

संदर्भ- गोरमाटी संस्कृती आणि संकेत- भीमणीपुत्र
ये चारणी भाषा माइर ‘ गोर, चालतो बळद, खाडू, काचळी ये गोर बोलीभाषा शब्द कतो गोर बोलीभाषा इ 56 भाषा पैकी एक प्रतिष्ठित बोलीभाषा रं. येर इ एक पुरावो छ. ढाडी, भाट, कवीर भाषा ये चारणी भाषामज गणावचं. चारणी भाषा इ पेना लोकभाषा रेणू इ मारो मत छ. गौतम बुद्धेर ‘ मध्यम मार्गेर’ थीअरी इ ढाडी गणेर भाषापं बेती हुयी छ. ‘ चारण’ ये शब्देरो आरथ ‘ तांडेवाळो समाज ‘ इ बी एक आरथ शब्दकोशेन अभिप्रेत छ.

गोर बोलीभाषा व्यवहारे माइरो ” तार सरिक छप्पन चलेगे!” कतो चारणी भाषिक लोक हानू आरथ सिद्ध वचं. 57/58 चलेगे! हानू भाषा व्यवहार काहा रुढ कोनी हुवो? ‘छप्पन्न’ ये शब्देलारं भाषारो इतिहास छ.चारणी भाषा इ रस युक्त काव्य भाषा छ. ढाडी गणेर महाकाव्य “भावन” ई शृंगार, हास्य, वीर आसे नऊ रसेर स्थायी भावेन जागृत करेर भावगुण ये महाकाव्येमं छ करन ” भावन” इ शब्द रुढ हुवो छ. ‘ गेयता’ इ गोर बोलीभाषार प्रमुख लक्षण छ. भाषारो इतिहास धुंडतूवणा ये से वाते धेनेमं रकाडणू लागचं..!

(मारो इ मत अंतरिम छ; अंतिम छेनी.सवारेर भाषा संशोधक पिढी सारु इ एक नवो अॅगल म छोड जारो छू. म वर्चस्ववादी छेनी; गोर बोलीभाषारो मुलभूत संशोधन वेणू इ मारो प्रामाणिक हेतू छ..!)

भीमणीपुत्र

मोहन गणुजी नायिक

~ गोर कैलास डी राठोड

गोरबंजारा आँनलाईन न्यूज पोर्टल मुंबई महाराष्ट्र राज्य,

Tag: Banjara Live National News, Indian Banjara News, Lamani, Lambadi