“गोरमाटीर संस्कृती भाटा-सिळ,थडो”


​=== भाटा-सीळ,थढो======          गोरमाटीमा यी थढो येक सीसटमेर वात छ.जे मणकीया मरगो,वोर बालबछीया छ,नातीयापोतीया छ आसे मणकीयान सोतार खेतारीम पछमळं दिसार धूराकन बाळछ.खेतेमा वदीवछ,आजू आन बापू आन हूबे सरळेंमा बाळेनीछ.वोरो मूढों आजू ती बाजू रछ.हूबी आळीमा मणकीयान बाळेनी.डपढा वलटो वाजो की समजलेयेरो की कोयीतोयी फलाळींया,ढीकरीया समागो.मरोजेर बालबछीया,नातीयापोतीया सगासेण,भायीगोत,गणगोत से आपसवाढो गोळा वेजावछ.रोराणताळीं वटालेन खेतेमायी फूक नाकछ.भळण भसम वेजावछ,ढगला वेजावछ,वटाण पाळींमा राख वेरादेण वो जाग थढो मढंजावछ.गोरमाटीर हारेकेर खेतेमा येक न तो दी थढो रछ.पाछपचास रेयेनी.तीनचार पीढीरबाद थढो वटान धूरीयापर फेकदछ.बोढी बेटार जतरा जीव वेतो वसो थढेन मळछ नीवद.तबांकू घोटन,हाळंकीर धार,गोटकीदेतो डळी,चलम,चूटा,आजलगस कोयी घीयेंर पोळी थढेन चढायकोनी,का कोनी चढाय मन मालम छेछा.कायी थढा आसे रछ,वोन कनाछ कोयी धोकेनी आन धार भी देयेनी.का तो वू कामछ वसो करन जामेलोवीयं नी भा.जसो पोवळीपरती आयो वसोछ पोवळीपर डगरजावछ वू.पळंन फासी खालेन,जेर खालेन,ढोस खालेन,येक वरसेर,पाछ वरसेर,पधंरवरसेर,बना वायार लोकूरो थढो रेयेनी आन वदूंन बाळेनी भी खेतारीम.का तो वदूंर नातीया आन पोतीया भी रेयेनी.पछ कूळं थढेन पूजीय.आजकाल कनायी कोयी मरजायलाग.थढो माढेंन वय चावछ.झोळीती धासतो,धासतेती कूदतो,कूदतेती नाछतो,नाछतेती वेतढू,वेतढूती बाप,बापेती दादा,दादा ती पडदादा…पछ थढो मढांवछच.मार दादार थढो मारछ खेतेमा आन तमार दादार थढो तमार खेतेमा.आजकाल थढो खेत छोढन टांढेम आयलाग.खेतेमा गमरोकोनी कायीको,क कोयी पूछरे कोनी कायीको करन तमार दादार डगंरार थढो हमार टांढेमा पेसू केरोछ.,,थढो,,यी सीसटम छ.मणकीया समागो जोर(जीव)वलमगो करन वोन नीरजीव भाटार रूप देनाकेवीय.आजकाल लोक सो,दीसे,तीनसे,चारसे वरसेर भाटा(सीळ) वदूंर दाददादार वटान टांढोटांढ फररेछ आन केरेछ तमार टांढेमा हमार दादार थढो माढों भा.,,थढो,,यी सीसटमेर वात छ.यीसीसन पूर्व 50000-4000 ताळीं थढेरो यीतीयास लाभछ.हेलसींकी प्रोग्राम 2011 मायी भी थढेपर बोलबाला हूयोतो.करन तमेन थढो वेयेरछ वीय तो सीसटमेती चालो.डोकरा समागो की डोकरीभी समाजातीती येक दी सालेम.आजकाल तो डोकरा समागो तरी डोकरी तीस चाळीस साल बछजारीछ.हानू कू वेरो वीय म को.थढीती रीयों,तो थढा बळींय आन थढो बळींयो.नी तो ये थढीती वो थढी जाळों आवघढ छ.वेलास्का नामेर रायटर लकगोछ,,थढो,,थढी क तो नदींरो काट,ये काटेती वो काटेपर.गोरमाटीमा खेतेमा थढो पूरवेम,वूतरेमा,दकसीनेमा रेयेनी.आगनेय,वायेव्य,यीसान्य,नेरूत्य मा भी रेयेनी.जेन तम east, west, south, north (east -noth, east-south, west -north, west-south आसो कोछो.,,भावसंघीयारी भूघंळ वाज……..केर खबर ना वाढी.यीसा नामेर रायटर लकगोछ 1698 मायीर वात.17 वे सतकेमा तूघं आन जेन जेक नामेर लेखक भी लखगे.थढेर आजू आन बाजू आवतेर तास कलीचाय,न तो वोन थढो केतायनी.थढो गूमगछ,चारीवढी खढ न वदेन चाय.नी तो थढो वटान धूरीयापर.भीमणीपूत्र मोवन मोटोबापू,मारतीया बापू,पी.यल.भेणोयी येदूंर थढा ये थढीती आन धढीती रीय यी आसा छ.आपळों थढो रेयेवाळ छेछा भा केरीछ.का तो कामछ वसो छ आपळों,आपळं मसाळंभूमीम आन राक गटारेमा.,,थढो येम हीस्टोरीकल बाब,सायींटीक बाब छच.आज तो जेरो थढो मढांयेन चायनी वोरो मढंजारोछ आन जेरो मढांयेन चावछ वोरो मढांयनी.मादीया पारभता,कसणा,रामा,येदूंर बरोबर आपळं भी दीचार लाल लालू हीडंतेफररेछ.डा.आबेंडकर साहेब बी रेसेम छ.,,थढो,,यी येक सीसटम छ.जाळींयावो जाळंजो,कळेंकळांवून काळंजो.पेना लोक ,,थढो,,वेयेवास जीवडान जपाडतेते,गोकतेते जीवडान आन पछ थढो बळंतेते.60-70 वरसेर मणकीयार थढो कोनी रेतोतो.100 वरसेर बाद थढो.पछ बेटाभी 100 साल बछतोतो.4000 साल लगस थढो धूरीयांपर पटकावतोतो कोनी.आजकाल तो वरसेमा थढो आन चार मीनाम दाढो.आसी दाढबोवांरीयांवूर वलादे पयदा वेगीछ.,,दाढबोवारी कटामेरी आन दाढबोवारीया कटामेरा,,

डाँ.आरजूनीया सिताया भूकीया

(डाँ.अर्जुनकुमार सिताराम राठोड) पुसद
सौजन्य: गोर