” वाते मुंगा मोलारी ”
भीमणीपुत्र
” गीद× गीत “–
गोर बोलीभाषा बोलेवाळेर संख्या भारतेमं दस कोटी तो युरोपेम विस कोटी छ इ आबं संशोधने माइती सिद्ध वेगो छ. आतरा प्रचंड संख्यायुक्त समाजेर वैशिष्ट्यपूर्ण आदिम संस्कृती,कला, मौखिक साहित्य अन गोर बोलीभाषारो वैज्ञानिक दृष्टीकोने माइती कोयीज विचार करतू दकारे कोनी…! येर सारु कुणसीज अभ्यास गट नेमेमं आयो कोनी इ घण बल्ला वात छ. ठालोपालो आल्डाते डगरे हिंडरे छा..’ गोर छा गोर करीया…?’
परिवर्तनेर हमगर्दीमं बोलीभाषा, संस्कृती, बानो, गेणागाठा दनेती दन गमाते जारे छ. गोर याडीर जीवनेर स्प॔दन देयेवाळ ओळंग, नातरो, साकी, साकतर, टेर, लेंगी, गीद, गीत ये से आज नष्ट वेयेर वाटेनं लागगे छ. ये से साहित्य कृतीर मुलभूत संशोधन वेणू इ काळेर गरज छ.
‘ गीद’ ये गोर बोलीभाषा माइरे शब्देर व्युत्पती ‘गद’ कतो ‘ बोलणे’ ये धातूती हुयी छ.जन्म ते मृत्यू ताणीरे हरेक संस्कारे माइर ‘गेय’ स्वरुपेर गीद ये ‘ गद्य, गद्यकाव्यज’ छ. आ.क राठोड येनेर बी केणो हानूज छ. ‘गेयता’इ गोर बोलीभाषार प्रमुख लक्षण छ. इ गोर बोलीभाषा निर्मितीरे प्रवासे माइर गोर बोलीभाषार आरंभिक स्वरुपेर ओळख छ. ‘गद’इ शब्द मौखिक साहित्येमाइ भरपूर प्रमाणेमाइ आढळचं.
गद्य आंगड्या क, पद्य ..? वाड;मय शास्त्रेप भाष्य करेवाळे अभ्यासकेनं ये प्रश्नेर उत्तर ‘गीद’ये शब्देमज लाब सकचं. ‘गीद’ इ गोर गणेर जीवनगाथा कतो गद्यकाव्यज छ. लेखन कला अस्तित्वेमं आयेर आंगड्या आपणो लोक जीवन, इतिहास, संस्कृती ये मौखिक परंपराती जतन करेर पेना एक रीत रं. गीद इ ओरो एक अवशेष छ, जेनं वाड;मय शास्त्रेर भाषामं गद्यकाव्य केतू आये.
” म लियू ये..गोसायीरो नाम..
जेरं पचं ‘ बोलीयू गीद..!’
ये नमन गीदे माइर ” बोलीयू गीद ” इ वाक्य गद= बोलणे, ये धातूती गीद ये शब्देर व्युत्पती हुयी छ येरो इ एक उत्कृष्ट पूरावो छ..
हावभाव, आकी मारेरो (नेत्रपल्लवी) झोलो देयेरो ये से भाषार एक रुपकरन अभ्यासक मानमेले छ. गोर वाड;मयीन संस्कृती माइरो ‘ गीद ‘ इ सदा भाषा व्यवहारेरो एक रुप करन पेना प्रचलीत रं. येरो संकेत आज बी मौखिक साहित्येमं लाबचं.
गद=संवाद ये आरथेती गद शब्द मौखिक साहित्येमं लाबचं.
‘ गद करा गलका करा तो हिरा निपजे खाण…!
‘ गद एक मुसळी गलका करे’
गोर बोलीभाषा साहित्येमं गद/ गद्य, गीत/ पद्य ये प्रकार छ.
संदर्भ- गोरपान गोर बोलीतील भाषा सौंदर्य
भीमणीपुत्र
मोहन गणुजी नायिक
गोर कैलास डी राठोड
Tag: Banjara Online news, Banjara Live, Lamani, Lambadi, Roma Gypsy, Sant Sevalal, Lakhishah Banjara, Gormati, Bazigar
