”वाते मुंगा मोलारी”
My swan song
गोर संस्कृती माइर ‘देवकवाद’- टोटम( कूल चिन्ह प्रतिक)इ गोरुर एक ऐतिहासिक आदिम ओळख
” आदिवासी समाजेम कूळेर उत्पत्ती ‘देवक’ कतो पशु, पक्षी, झाड येनेती येनेती वचं हानू एक समज छ.देवकेनं आदिम लोक पवित्र मानचं.देवकेन मारणो इ पाप समजचं…देवक कुळेर रक्षण करचं हानू विश्वास रचं ये विश्वास व्यवस्थानं समाज शास्त्रज्ञ देवकवाद- टोटम कचं..!
गोरगणे माइर भुकीया लोक ‘ सेंबळेर’ झाडेन काटेनी.मुड घराणेर लोक ‘मारुक’ ये झाडेनं आपणे घराणेर कुल पुरुष मानचं.पोवार ‘पंबोड्यार’ भाजी खायेनी.रामावतेवाळेनं ‘मोर’ चालेनी.लावडीया ये ‘लावी’ मारन खायेनी.बाल्णोतेवाळ ‘सुरेर’ बोटी खायेनी.हारावतेवाळ ‘हारवडेर’ बोटी खायेनी अर्थात ‘देवकवाद’ आवजगो..!
गोत्र संकल्पना इ सिंधू संस्कृतीम रुढ कोनी रं; तो सिंधू संस्कृतीमं कुलचिन्ह- देवक प्रथा रुढ रं.इ अभ्यासकेरे संशोधने माइती सिद्ध वेगो छ.गोर संस्कृती माइरो कुल चिन्हेरो इतिहास आज भी गोर लोकसाहितेमं वाचेन मळचं.कुल चिन्ह इ संकल्पना आदिम छ.गोत्र संकल्पना इ घण वरल छ.इज हाम भुलगे, हाम राजपूत छा.इ सिद्ध करेर होडेमं बढाइ बढाइती गोत्र प्रणालीनं हाम खरो मान लिदे.कुल चिन्हेर विकृतीकरण करताणी गोरुरो एक आदिम ऐतिहासिक ओळख हाम गमान बेसगे.
‘मुड’ घराणेर लोक ‘मुड’ ये शब्देमं विकृत ओळख छ हानू समजनं मुड घराणे कायी लोक मुड ये शब्देर रुप बदलान मुडे ये नामेती आपणे घराणेर ओळख रुढ किदे.वास्तविक मुढे किंवा मुडे ये नामेर कुळ संकल्पना गोरुमं रुढ छेनी.मुड इ संकल्पना गोरुम रुढ छ.मुड घराणेर *देवक*- टोटम इ मारुक छ…!
मुडे,मुढे अन मुंढे ये शब्द साधर्म्येर आधारेपं वंजारी मुंढे ये गोरमाटीज छ इ राजकीय फायदेवासू कायी चाणाक्ष लोक आसो एक नवो समिकरण रुढ करेन आंगपाच देखे कोनी.गोरुरो प्रेरणास्त्रोत (महानायक वसंतराव नायक साहेब)आटाताणी गोरुन दिशाहीन करेर एक जबरदस्त षडयंत्र रचायेम आरो छ
येरवासू गोर धाटी माइर कुल चिन्हेरो जो विकृत रुप आज देखेन मळरो छ, जसो मुड-मुडे, वडतीया- वडते,बाल्णोत-आडे,अणावत-अणे ये प्रथानं आवरणो इ गरजेर छ.
वडतीयार उत्पत्ती इ दक्षिणी बामणेती हुयी छ इ चुकिरो इतिहास आतेर सुपिक मातेर दोडसाणे इतिहासकार हामार भेजेम खसोड दिने, ये कावानं हाम खरो मान लिदे अन आपसेमज हाम लढाइ रमू किदे.आसे तराती गोरुरो मजबूत संघटन कमकुवत किदे.वास्तविक वडतीया ये भी मुळ निवासी पणिर वंशज छ.वडतीयारो इ अस्सल आदिम इतिहास मारोणी ये पुस्तकेम म जीवतो करमलो छू..!
वडतीया ये बामणेर वलाद छेनी वडतीया ये आदिम गोरमाटीज छ इ खरो इतिहास धुंडेर फंगटेम न पडता वडतीयार काय लोक वडतीयार- वडते इ नवी रुप प्रचलित करन मुछेमं चावळ आडकान ठाल आडकारी मारु किदे इज गोरुर इतिहासेर शोकांतिका छ. वडतीयारो टोटमेरो आदिम इतिहास मारोणी म वाचेन मळीये….!
बाल्णोत कुळेर लोक कालेताणू ‘सुरेर‘ बोटी कोनी खातेते…सुरेर येड रमेन भी कोनी जातेते.ये लोक सुरेर बोटी खायेनी करन कायी आनाडी लोक येनेन ‘ बांडावत’ केन छेडतेते.करन बाल्णोत लोक आपण ओळख *आडे* ये नामेती रुढ किदे..येनेनं नानकी राठोडी केतेते..वास्तविक भूकीया अन बाल्णोत कुळेर टोटम भिन्न भिन्न छ..बाल्णोत- भुकीयामं सगासेणेरो नातो छ; भावकीर नातो येनेमं छेनी..करन येनेनं नानकीराठोडी केणू इ मुर्खपणो छ, आसे तराती बाल्णोतेरो एक सैंधव कालीन उज्वल इतिहास भुलाडी पडगो..!
सिंधू नायक अहिवृत्र इ वराह मुखवटा धारण करतोतो हानू ऐतिहासिक नोंद छ.वराह इ सिंधू नायक अहिवृत्रेर टोटम रं.गोर संस्कृती माइरो “डड्याळ” इ भी सुर वेत्तो हानू डायसाण आज भी कचं,डायेसाणेर इ आकलन डड्याळ इ वराह मुखवटा धारण करतोतो इ सिद्ध करचं.पेनार लोक तांगडीमं सुरेर दतेळी वापरतेते.गोर संस्कृती माइरो इ डड्याळ दुसरो तिसरो कोयी छेनी तो ऋग्वेद वर्णीत सिंधू नायक “अहिवृत्र” सिद्ध वचं इ योगायोग छेनी तो इ एक ऐतिहासिक सत्य छ; करन इ साम्य छ..!
वडतीया, बाल्णोत, मुडे इ गोरुरो उज्वल इतिहास जतन रेणू इज ये पोस्टे लारेरो मारो प्रामाणिक प्रयत्न छ…!
भीमणीपुत्र
मोहन गणुजी नायिक
गोर कैलास डी राठोड
गोर बंजारा आॅनलाईन न्युज पोर्टल मुंबई महाराष्ट्र राज्य
