“वाते मुंगा मोलारी”
भीमणीपुत्र
“तांडा”-
“तांडो ई मनुवादी छेनी तो बौद्धवादी बी छेनी, तांडा ई एक अदभुत संकल्पना छ जेनं इंग्रजी पारिभाषामं ‘ रोम्यांटिशिझम’ केतू आवचं.जगेर पूटेपं कोर अन गोर ये दी मानवो समुहेर अस्तित्वेन गोर संस्कृती मानचं, ये माइर गोर गणेर वसती स्थानेनं तांडो कचं, ‘तांडव’ ये शब्दे परती तांडा ये शब्देर व्युत्पती हुयी छ..नृत्य कलामं निपूण रेयेवाळो पशुपतीरो चेला ‘तांडु’ ये शब्दे परती ‘तांडो ‘ इ शब्द रुढ वेमेलो छ. तांडो कनायीज थांबेनी…थांबगो जेनं तांडो केतू आयेनी…तांडेनं नीती छ…तांडेनं गती छ. गीद बोलते रोयेरो…गीद बोलते रमेरो…टेर बोलते गावडी चरायेरो…शिटी मारन ढोर जनगानीनं पाणी परायेरो…’वचकळ मिटकी पाणी बला ‘ हानू गीद बोलते; वचकळते पाणी पडे सारु निसर्गेनं मनायेरो इ से तांडेर हालचाल इ ‘तांडव’ छ.नैसर्गिक घटकेरे सर्जन क्षमतानं गती देयेवाळ..काबूम बी रकाडेवाळ आदिम संकल्पना कतो तांडो…! तांडेर ये से हालचालेरो नातो निसर्गेती मळतो जुळतो छ.करन ‘ नातरो ‘ बोलेमं आवचं…’ निसर्गेर वागणुकीरो प्रतिकात्मक अनुकरण ( सिम्बालिक) कतो तांडा…! तांडव…!! समाज शास्त्रेर भाषामं येनं ‘ सिंपथिक मॅजिक ‘ केतू आवचं.शब्देर ऊत्पतीर संदर्भेमं सुप्रिया महाजनेर केणी छ क् , ‘ कुणसी बी शब्द आपणे सोबत संस्कृती, इतिहास, भुगोल आसे विषयेपं संदर्भ लेताणी हुबे रचं.ये से वातेर विचार करन शब्देर इतिहास धुंडणू लागचं…! भाषा विज्ञान, भाषा शास्त्रेर सिद्धांत धेनेमं लेणू लागचं. ‘ निसर्गेर प्रतिकात्मक अनुकरण कतो तांडा…तांडव..! निसर्गेरे घटक शक्तीन आपणे काबूमं रकाडे सारु गीद बोलते नाचेरो, वचकळते, गीद बोलते नैसर्गिक घटकेनं छरी दकळन ; धाक वतान गारपिठ पंगायेरो ..आसे आदिम संकल्पनारो पवित्र ठकाणो कतो तांडा…! तांडेर इ संकल्पना अदभुत छ; करन येनं ‘ रोम्यांटिसिझम’ इ इंग्रजी पारिभाषिक नाम संयुक्तिक ठरचं .तांडेर इ अदभुत ओळख ग्लोबल वेणू येर सारु लढणो आवश्यक छ…! इ गोरमाटीर अस्तित्वेरो प्रश्न छ.येर सारु लढणो इ बुद्धीजीवी बर्गेर काम छ…!
भीमणीपुत्र
मोहन गणुजी नायिक
सौजन्य: गोर कैलास डी राठोड
वसंतराव नाईक बंजारा परिवर्तन चळवळ महाराष्ट्र राज्य
Tag: Banjara Tanda, Gormati Tando. Banjara Villege, Banjara history, Lamabi. sugali, lambadi, bazigar
