” गेरीया कनायिज गेर मांगेनी तो हातेम लकडी लेन तांडेर गोरबोली भाषिक लोक गणे कनेती गेर वसुल करचं.गोरबोली भाषिक गेरीयान गेर देणू इ तांडेर दंडक छ.वसुल गेरेर मोबदला गेर देयेवाळेन कृतज्ञ भावनाती गेरीया गेरेर आदो भागा दचं तो आदो भागा तांडेर गेरीयार हिस्सेपं जावचं..!
आज काल केनी भी गेर मांगेर फालतू वइवाट रुढ कर लिदे छ.गेर मांगेवाळेनं गेरेर आदो भागा तांडो देयेनी तो गेर देयेवाळेर हिस्सेपं गेरेर आदो भागा भी जायेनी. मांगेवाळे अन गेर देयेवाळेर नामेर गेरेर भागा पडेनी.
गण समाजी लोक जिवनेमं व्यक्तीगत मालकी हक्केर भावना रेयेनी.से मळ भळन कमायेरो अन ओन से मळ भळन समान वेटा पाडन वेट लेयेरो ई तांडेर जिवनशैली छ.येड रमती माईर उत्पादीत बोटीर हिस्सेवाडीर तांडेर रयतवार पद्धत ई पाषाण युगे माईर गोरुर अर्थ व्यवस्थार द्योतक छ. *सुकल्डी* ई खाद्यान्न येरो एकमेव पुरावो तांडो आज भी जतन रकाडमेलो छ.
Each for all & All for each इ आदिम काळे माइर मुक्त जिवन पद्धतीर अवशेष आज भी *ओरी बकरी, गेरेर* रुपेमं तांडा जिवनशैलीम देखेन मळचं.
ये से वातेर खल करतूवणा इ वात धेनेम लेणू गरजेर छ क,पूजार भागामं मानपान रेयेनी;पणन नायक,कारभारीर योगदाने नुसार *घुंडीवाळे हाडका* सह एक भाग तांडेर बोलीभाषिक घटक ओनेन छोडचं. गैर गोरबोली भाषिक (कोर) घटकेन पूजार भागा तांडो देयेनी.इ तांडेर जिवनशैली छ.इ गोरुर नीति छ…!
तांडेर नृत्य कला इ कायी गेर मांगन पेट पोसेर साधन धेनी तो इ एक गोरुर जगणेरो जिवन विषयक तत्वज्ञान छ.
गेर हासाब- 1
भागा गोरबोली भाषिक करन तांडा घटकेर मालकी हक्केर पडचं.येमं ढाडी,ढालीया, जोगी,सनार,नावी, सिंगाड्या ये गोरबोली भाषिक लोकगणेरो समावेश रचं.
1 भागा मानकरीर नामेर पडचं;पणन येमाइरो आदो भागा गेरीया गेरणीनं छुटचं.
1 भागा जेर घरं तांगडी आइ विये ओ घरेर नामेर पडचं येमाईरो भी आदो भागा तांडेर गेरीया गेरणीन छुटचं
1 भागा दामणीर मानकरीर नापेरो पडचं;पणन येमाइरो भी आदो भागा गेरीया गेरणीनं छुटचं.
1 भागा होळी कुतेवाळे डाये गेरीयार नामेरो मानेरो पडचं.इ भागा भी ओ मानकरीर हिस्सेप आदो भागा जावचं.
1 घुंडीवाळे हाडकासह नायकेरे नामेर पडचं.दांडेर रपीयार एक भागा नायकेर नामेरो पडचं मात्र येमाईरो आदोज भागा नायकेर हिस्सेपं जावचं, आदो भागा गेरीया गेरणीन छुटचं.
1कारभारीर नामेर भागार भी विलेवाट नायकेर भागा नाईज रचं.
1 भागा प्रत्येकी ढाडी,ढालीया,नावी, जोगी, सनार, सिंगाड्या ये गोरबोली भाषिक गणेर हिस्सेप जावचं.येमाईर एकांदी घटक जर गेरीया गेरणीन मानेती नाचेन बलाये तो एक मालकी हक्केर व्यतिरिक्त दुसरे पडं जे भागा माईर आदो भागा गेरीया गेरणीर हिस्सेपं जावचं.
1/1 भागा मानेर करन दांडो काडेवाळे कुंवारे गेरीयार नामेर पडचं ये भागामं भी आदो हिस्सो तांडेर गेरीया गेरणीरो रचं.
आसे तराती धुंडेवाळेर अन नारळ चडायेवाळे कटमाळेर भागार विलेवाट वचं. आसे तराती गेरेर भागार विलेवाट वचं इ तांडेर हासाब नीति छ. केनी केनी तो गेरीया गेरणीर भागा कटताणी भी कनाइ कनाइ नारळ, धुंड , अन ओनेर मालकीर भागा पकडन 3/3 भागा हिस्सेपं जावचं.
तांडेर हासाब नीतिमं गरीब श्रीमंत इ भेद रेयेनी
ई तांडेर जिवनशैली छ
भीमणीपुत्र
मोहन गणुजी नायक (Mohan Ganuji Nayak)
Tag: Banjara Holi System, Ger Holi, Banjara Live
