क्रांतीकारी सेवालाल महाराज ये विषयेपर निबंध लक्तूवणा आकलन, आवलोकन आणि सिंहावलोकन वेणो खूप गर्जेर छ. क्रांती, क्रांतीकारी, सेवा, आणि सेवालाल ये सब्देर फोड करनू गर्जेर छ. क्रांती मंजे योग्य परिवर्तन, नवीन बदल जे समाजेन तारेवाळो, प्रगतीपर लेजायवाळो विचारधारा ये विज्ञानवादी, परिवर्तनवादी, समाजभिमुक विचारेर पेरणी, करेवाळो क्रांतिकारी सेवा मंजे दुसरेन मदत करेवाळो गोरगरीबेन सुखेर वाट दकाळेवाळो सामाजिक, धार्मिक,राजकीय, तत्ववादी, व्यवसायिक, ज्ञानवर्धक, वैज्ञानिक आणि ऐतिहासिक क्रांतीकारी सेवालाल महाराज छ.
क्रांतिकारी सेवालाल महाराजेर जन्म १५ फेब्रुवारी १७४९ वर्षेम डोडी तांडेम तालुका गुत्तीबेलारी जिल्हा अनंतपूर, आंध्रप्रदेशम हुयो. याडी धरमणीर उदेरम भीमानायक रामजीनायक (राठोड) रामावत कुळेंम जन्म हुयो.
- कुटुंबेर ओळख :
क्रांतिकारी सेवालाल बापूसोबत तीन भायी, हापानायक, बदूनायक, पुरानायक, विशवाशु स्वयंपाकी घेरीवाळो, प्रिय भतीजो जेताभाया रामावत (राठोड), तोळाराम नामेरो घोडो, ऐक सांड गराश्या अन ऐक इमानदार कुत्री लाडकी सोबत रेतीती.
2.सेवाभायार नाळी-नाळी नाम :
सेवाभायार नाळी नाळी नाम छ. क्रांतीकारी, क्रांतीवीर, क्रांतिसिंह, तोडावाळो, धोळो घोडेवाळो, मोतीवाळो, गादिवाळो अन पोरीयातारा असे नामेती गोर बंजारा सेवाभायान भजच.
3.क्रांतिर स्वरूप :
क्रांतिकारी सेवालाल महाजेर क्रांतिर स्वरूप निराळो अन समाजहितेर छ. समाजिक क्रांती, धार्मिक क्रांती, व्यावसायिक क्रांती, ज्ञानवर्धक अन ऐतीहासिक क्रांतीरो झरा छ.
4.क्रांतिर लडाईर शुरुवात :
मालवा देशेमाईति १७५७ सालेम सेवाभाया सुराखंडेन जारोतो जना गराश्या सांड आडो बेसन संकेत दिनो तो की आंग धोको छ. सेवाभायार सोबत ३७५५ गावडी, गराश्या सांड तोळाराम घोडो, ऐक हुश्यार सेनापती माटी नाथा वडतीया, हापानायक, बदूनायक बी वेतो. मालवा देशेम व्यापार किदे. १७६० सालेम सेवाभाया पेलीवणा हातेम तलवार लीदो.सुराखंडेर राजा गुलाबखान, नवाबखान सेवाभाया कनेती कर मांगरोतो, कर – महसूल दो, नइ तो हमार राज्येमाईती जीवते जायदानी. नई तो लढाई रमो हमाती, असो निर्देश दिनेते.वो वेळेस चतुर सेनापती नाथा वडतिया सेवाभायान हातेम तलवार लेन लगाडो. लढाई जीत लीदे. सेवाभायाकन भमिया राजारो सेनापती सेवाभायान राज माफी मांगो, बापू गुलाबखानेन माफ करदिनो अन वेर जीत लीदो .
6.सामाजिक क्रांति :
बापू सेवालालेन मालम वेतो की, मानवता इज खरो धर्म छ. मानवतावादेर खरो समर्थक क्रांतीकारी सेवालाल छ. मानवतावादेर खरो समाजेम, परतेक तान्डेम नायक कारभारी, हसाबी, नसाबी वेते. सेनज न्याय मळेन चाय करण बापू केताणीन चलोगो छ .
“गोर गरीबेन दांडन खाये
सात पिढी नरकेम जाये
वोर वंसेपर कोई कोणी रिये”
वो काळेंम राज्यव्यवस्था बरोबर वेति कोणी उ सुसंगत कोणी वेती रोजगार मळायेसारू, व्यवसाय करेसारू गोरूर्रो ज्ञान कमी वेरोतो, काहीसेक गोर बंजारा चोरी अन गुन्हो करतेते.
बापू सेवालाल समझान केतोतो कष्ट करो, मेहनत करो हाम कमान खायेवाळ गोर छा. जे खराब करणी करच वोन अतज भरणु लागच. सेवादास महाराज गोरून केगोच.
“करिये चोरी खाये कोरी
हातेम आये हाथकडी
पगेमाई पडिये बेडी
डोरी डोरी हिंडीये”
ऐक विशेष वात मंजे सेवा भायार भतीजो जेताभाया ये राजपुत्रेर वाया येक गरीब घरेर, सामान्य साधारण छोरी सती सामका ती वाया लगादिनो. गरीब श्रीमंतेर दरी दूर करन सामाजिक क्रांतिर सुरुवात घरेमायीती किदो. ये वातेपरती क्रांतीकारी सेवालाल बापूर समाजक्रांती हमनेन मालमवच.
7.राजकीय क्रांती :
आज क्रांतीकारी सेवादास महाराज निर्माण किदो जकोण पंचायतराज, नसाब,नायकीर खूप आवश्यकता छ. जर गोरुरो राज लायेर वीय तो सेवाभायार राजकीय विचारधारार कास, अवलंबन करनू आवश्यक छ. आजेर घडींम जे जे सरकार शासन राज्य कररोच ये से वातेर सूत्रधार क्रांतीकारी सेवालाल छ. गोर बंजारार न्याय व्यवस्थार अभ्यास करण डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर भारतीय राज्यघटना लक नाको. इ खरवात छ. मंजे राज्यकीय क्रांतिर चिंगारीर शुरुवात बापू सेवालाल किदोच. राज्यकीय भविष्यवाणी बी बापू करगोच.
“ सैया मराठारो राज
मराठान जाये
वोरेबाद…..
नागपुरेम धोळो झेंडा फडकाये”
वजिक येक वात केगोच सेवाभाया
*रंडीरो राज आये*
सरकार राज्य करिय केगोच बापू येरो अनुभव पगला पगलाम वेरोच
8.आर्थिक –व्यावसायिक क्रांती :
महाराष्ट्रेम रायगढ जिल्हाम उरण तालुकाम आज भी सेवा नामेरो तान्डो छ. वोत सेवा पोर्ट नामेरो बंदरगाह वेतो.आज वोरो नामकरण वेताणी जवाहरलाल नेहरू पोर्ट ट्रस्ट छ.येज बंदरगाहर वापर करताणी सेवाभाया परदेशेम व्यापार करतोतो. लमाण बंजारा सोतार लाको बळद, गावडी लेनताणी असफजहां सोबत उत्तर दिशाती दक्षिण भारतेम आवगे. सेवाभायार अनुयायी येज काळेंम मुगल सैनिकेन अन्नधान्य पुरातेते. गावडीर पुटेपर नुणेर गोणी मेलन व्यवसाय करतेते.
9.दिलीर लढाई :
क्रांतीवीर, क्रांतिकारी सेवालाल महाराज दिल्लीर नवाब गुलामखाने सोबत हापा, पुरा,लखु खेतावत अन तिला कारभारी असे फक्त तेरा शिलेदार सोबत लेन लढाई लढो अन लढाई जीत लीदो. भारतेर स्वतंत्रेर जाहीर नामा क्रांतीकारी सेवाभायाच कीदोच. वो वेळेस ओर सोबत उमाजी नाईक अन तंट्या भिलेसरीक लडाऊ सैनिक वेते.
10.हेद्राबादेर लढाई :
१७६४ सालेम हेदराबादेर निजामखाने सामू सेवाभाया जारोतो जना, निम गामेर भिल गराश्यान चोरलेगेते वोरवास निजामेर भिलेती लढन गराश्यान छडालीदो. सेवाभायार हजारो गावडी गदेघाटेम नाक दिनेते जना निजामेती लढाई रमन वोन चरेनेम लायो. जना निजाम खान सेवाभायान लदेणी करेन, व्यवसाय करेन परवानगी देनाकोतो. १७५८ वर्षेकनेती तो १७७० वर्षेताणी २९ राज्येम छोटी-मोठी २९ लडाई सेवाभाया किदोच. सेवाभाया अन्याये सारू लढन सूरवीर क्रांतिवीर छ करन इतिहास तैयार वेगो.
11.सामाजिक तत्वज्ञानेर क्रांती :
सद्गुरू सेवाभायार ५१ अमर बोल छ. २७९ वर्षेर अंगाडी केमेलो जकोण बोल, तत्वज्ञान अन भविष्यवाणी खरी वेगीच. समाजेर लोकसंख्यानुसार अनुमान सेवा भाया किदोतो.
रपिया कटोरो पाणी वकजाये
रपियार १३ चणा वकिये
. सोनेर सिंग वेजाय
12.परीवर्तनेर क्रांती :
जाणजो – छाणजो – पचज माणजो
असे परिवर्तनवादी विचार सेवाभाया पेरगोच. जर तमार बुद्धीन पटीये, मन (कळजो) हाव किये उज काम करो केगो .येज वातेर, विचारेर प्रचार अन प्रसार सेवालाल बापु तांडे तांडेम करतोतो.
जे गोर बंजारा भायीभेनेन सोतारो हक्क, अधिकार, मालम छेणी, कर्तव्य कळो कोणी वोदून सेवाभाया कच
“रोयेती राज मळेनी
जल्दी धासेती दाडो आटपेनी
कल्लोळ करो……
केसुला मोरीये”
येकेजाग आवो. बेसो आपणो हक्क, अधिकार मळायेसारू बापू मळाव भरायतो. से गोरून येकजाग लायेरो महत्वपूर्ण कार्य बापू सेवाभाया किदो. एकता दकाळेसारू बापू केतोतो.
“नंगारारे घोरेम
रीजो गोरमाटी”
13.वैश्विक क्रांती :
दनियाम हजारो क्रांतीकारी जन्म लिदेच पण ऐकमेव क्रांतीकारी सेवाभाया इ वैश्विक क्रांतीरो निर्माता छ. धर्म – अधर्म, सत्य-असत्य, समता-स्वातंत्र्य येरो विचार पेलो बापू सेवालालेर मातेम आयोच, सेवाभाया कळजेर गाठेकनेती केतोतो
“भुकेन बाटी,
अन मुयेन मटी”
मळेन चाय. भूक तरस ओळखतू आयेनचाये, ये मानवतावादेर अनेक शास्त्रज्ञ अभ्यास किदे.
आजेर घडींम कररेच. सेवाभाया ये मानवतार वात सेकडो वर्षेर आंगाडी केगोच.
“किडी मुंगीन सायीवेस
खुटा मुंगरीन सायीवेस”
येकलेसारू न मांगता सेज जीतरप जनावर अन माणसप्राणीसारू प्रार्थना करन चलोगो इज छ सेवाभायार वैश्विक क्रांती.
14.धार्मिक क्रांती :
क्रांतीकारी सेवालाल गोरधरम, गोर वहीवाट, गोरवटेर सुरुवात किदो छ जन्मभर कुंवारो रेगो. गोरुसारू वाया कोनी किदो, तांडे-तांडेम जानताणी गावण्या, भजन्यान केनताणी मानवताधरम मंजेच गोर धरम छ. यी सिकवाडी गोरून दिनो. हमार बोलीभाषार गोरबोलीर लिपी छेनी तरी गोरसंस्कृती जिवंत रकाडेर खूप मोटो कार्य सेवाभाया किदोच. गोर क्रांतिर ध्यास लेलदोतो.
15.विज्ञानेर क्रांती :
२७९ वर्षेर अंगाडी सेवाभायार दूरदृष्ट्री यी विज्ञानेपर
आधारित वेती. अंधश्रद्धान सेवा भाया जागा कोनी दिनो फक्त कायीसेक पाखंडी लोक बापून भगत भोपा बणानाके. कोर विचारधारार अविचारी अंधश्रद्धार ठेकेदार विज्ञानेर बाजू मांडे कोनी. क्रांतीकारी सेवाभायार बोल से गोर बंजारान मालम छ. सेवादास महाराज केतोतो.
“ केनी भजो मत
पूजो मत”
16.युद्धनीती युद्धकला :
युद्धनीती अन युद्धकला माई सेवाभाया पारंगत अन निपुण वेतो. शत्रून कु हरायेरो येरो अभ्यास बापू लडाईर पेलो करतोतो. कमी सैनिक सोबतीर वापर करण जीत हासील करतोतो. वेळप्रसंगेपर गोधन गावडीर वापर करतोतो. ऐकवणा छत्रपती शिवाजी महाराज मुगल बादशाह सोबत युद्ध लडाई कररोतो शिवाजी महाराजेकन सैनिक मावळा कमी पड गेते वो वेळेस सेवाभायार सेनापती बापूर युद्धकलार मदत शिवाजीन दिने हजारो गावडीर सिंगेन गोंडा- टेंभा बांधन शत्रुर दिशान गावडी हकाल दिने. आंगारेर सळगतो लुडो वजाळो देकन सत्रूर सैनिक धासगे यी येक ऐतिहासीक युद्धकलार उदाहरण आपणे मुंडीयाग छ.
17.हजर जवाबी सेवाभाया :
जत जत तान्डो लदेणी लादिये वोतर निसरगेर संपती साधन, मार गोरूर माल्कीर छ अन ये अधिकार तान्डेर छ. तम भारेर चोर कून छो. तान्डेम रेयेवाळे गोरुकनेती घरपट्टी, महसूल कोईज मांग सकेनी असी, डरकाळी सिंहगर्जना करेवाळो इंग्रेजेन सडेतोड उत्तर देयेवाळो बापू खरो क्रांतीर मशाल छ. इंग्रज सेन गुलाम बणानाके पण गोरून गुलाम बना सके कोनी.
निजाम दरबारेम गोरूर रक्षण वेयेनचाय, स्वातंत्र टिकन रेयेनचाय ये वातेसारू निजामेन ठनकान केनाको रसद पुरायेर काम बंद करदिवू असे प्रकारेर सेवा भाया हजर जबाबी वेतो.
आंगेर आयेवाळे काळेम आंगेर पिढीर हातेम तान्डेरो कारभार देयेर वीयेतो, क्रांतिकारी, क्रांतिसिंह, क्रांतिवीर सेवाभायार विचार तांडे तांडेम पुचायेन चाय यी काम आपण सेरोच छ. आपणे समोर भगत भोपा सेवाभाया चायनी, हातेम तलवार लेन लढेवाळो शुरवीर क्रांतीकारी सेवालाल चावच
18. समाप्ती :
जीवन जगेर जीवनमूल्य देयेवाळो, विश्वशांतीरो दूत अन वैश्विक कल्याणकारी विचारेर पेरणी करेवाळो, मानवतावादेर संकल्पना दनियाम लायेवाळो सदगुरु सेवालाल महाराज गोर अन कोर समाजेर खरो आदर्श ठरच.
सेवालाल बापून जसो संत काचा वसोज वू येक महान योध्धा वेतो. अनेक राजा बादशाह सोबत लढाई लढन जीत हासील किदो. अकबरअली बादशाहन भी हरान नामोहरन कर नाको, येरो इतिहास आज भी जीवतो छ.
आखरी २ जानेवारी १७७३ सालेम यवतमाळेमायीर दिग्रस तालुकाम रुईगढ ये तान्डेम क्रांतीकारी सेवाभायार जीवनज्योत समागी. पण सेवाभायार इच्छानुसार पोहरागडेम समाधी बणीछ. करनच पोहरागडेन गोर बंजारार काशी काचा.
बापूर महत्वेर बोल
सोतातीज सोतारो आचोबला वच!!!
धन्यवाद….
जय सेवालाल जय गोर बंजारा
प्रा. संतोष हुनासिंग राठोड
इंग्रजी विभाग, भवंस कोलेज मुंबई – मुबई उपनगर जिल्हा
Mob : 9867129940
Tag : Sant Krantikari Sevalal Maharaj, Surveer Sevalal Maharaj Maharaj, Prof Santosh Rathod
